«فلسفه در قرن جدید»؛ جان سرل؛ ترجمه‌ی محمد یوسفی؛ ترجمان همه وجوه فلسفه جان سرل
تاریخ انتشار: ۱ اردیبهشت ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۸۱۷۲۵۴۷
«فلسفه در قرن جدید»
نویسنده: جان سرل
مترجم: محمد یوسفی
ناشر: ققنوس، چاپ اول 1396
311 صفحه، 21000 تومان
****
حالا دیگر جان سرل یکی از بزرگان فلسفه تحلیلی است. همگان این فیلسوف را که در هشتاد و شش سالگی همچنان شوخ‌طبع و بازیگوش و خندان و مهربان است، می‌شناسند. حوزه نسبتا گسترده علائق او باعث شده تا طیف خوانندگان آثار او بیشتر شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این کتاب در واقع یک مجموعه مقالات است و نه یک تالیف واحد و یک‌دست. هر کدام از فصول ده‌گانه آن یک مقاله مستقل بوده که اینک جناب سرل همه آنها را در این اثر خود یک‌جا گردآورده است. حوزه‌های اصلی پژوهش‌های سرل عبارتند از: فلسفه ذهن، فلسفه زبان و فلسفه اجتماع. ده فصل کتاب همه این سه حوزه را پوشش می‌دهند. مقاله اول، "فلسفه در قرن جدید"، علاوه بر اینکه پیش‌بینی سرل درباره سرنوشت فلسفه در قرن بیست و یکم است، به‌نوعی درآمدی است به کل رویکرد سرل در فلسفه و لذا می‌توان آن را به عنوان مقدمه سایر مقالات نیز به شمار آورد. او با توجه به وضعیت موجود، به‌ویژه پیشرفت علوم تجربی و طبیعی، پیش‌بینی می‌کند که در قرن جدید چه بر سر فلسفه خواهد آمد و این رشته به چه سمت و سویی خواهد رفت. از نظر سرل مهمترین ویژگی فلسفه‌ورزی در این دوران آن است که دیگر شکاکیت معرفت‌شناختی را در همه حوزه‌ها پشت سر گذاشته‌ایم. از این به بعد نقطه شروع فلسفه پاسخ به اشکالات شکاکیت نیست، بلکه اتکا به دانش فراوانی است که امروزه در اختیار داریم. با وجود این همه رشد دانش و آگاهی، جدی گرفتن شکاکیت موضع نامعقول و غیر قابل قبولی است.
از نظر سرل، شکاکیت معرفتی فلسفه را زمین‌گیر کرده بود. اما امروزه با رشد قابل‌توجه علم که باعث انباشت معرفتی زیادی شده است، دیگر شکاکیت معرفت‌شناختی از مرکز توجه فلسفه خارج شده و صرفا یک مسئله حاشیه‌ای به شمار می‌آید. با رشد چشمگیر معرفت علمی امروزه فرصتی عالی و منحصربه‌فرد برای فلسفه فراهم شده که می‌توان به‌طور نظام‌مند به آن پرداخت. فلسفه دیگر از شکاکیت آغاز نمی‌کند، بلکه از دانش قابل اعتمادی که درباره واقعیت داریم شروع می‌شود. اساسی‌ترین این دانش‌ها عبارتند از: نظریه اتمی ماده، نظریه تکامل زیست‌شناسی و واقعیت‌های عرفی مثل اینکه ما انسان‌ها موجوداتی آگاه هستیم و حالات ذهنی التفاتی داریم و نیز واقعیت‌های اجتماعی به‌وجود می‌آوریم. به باور سرل، فلسفه‌ای که مبتنی بر چنین اموری باشد، نظری، جامع، نظام‌مند و کلی خواهد بود.
عنوان فصل دوم از هر جهت گویاست: "هستی‌شناسی اجتماعی: برخی اصول اساسی". جای گرفتن این مقاله در این قسمت نشان می‌دهد که این مسئله برای سرل چقدر مهم و باارزش است و با عنوان کتاب هم نسبت خاصی دارد. سرل تصریح می‌کند که در قرن بیست و یکم احتیاج ما به فلسفه اجتماع بیش از پیش خواهد بود. لذا در این زمینه شاهد رشد مباحث خواهیم بود. تاکنون مسائل فلسفه اجتماع غالبا ذیل فلسفه سیاسی یا علوم اجتماعی بررسی می‌شدند، اما سرل تاکید می‌کند که باید شاخه جداگانه و مستقلی به نام فلسفه اجتماع داشته باشیم. همچنین از نظر او مهمترین مسئله در این حوزه، هستی‌شناسی واقعیت‌های اجتماعی است؛ یعنی اموری همچون مالکیت، فوتبال، ازدواج، دولت، پول، سکه، ارز و آن‌چه در حوالی میدان فردوسی تهران همه ایران را آشفته می‌کند، چگونه در جهانی که واقعیت‌های بنیادی آن مولکول‌ها و اتم‌ها هستند، واقعیت پیدا کرده‌اند؟ حل شدن این مسئله، مبنا و زمینه مباحث فلسفه سیاسی و علوم اجتماعی نیز هست. همچنین هستی‌شناسی واقعیت اجتماعی سه حوزه فلسفه سیاسی، علوم اجتماعی و فلسفه اجتماع را به هم ربط می‌دهد و قدرت تبیین آنها را نسبت به امور اجتماعی و سیاسی بیشتر و بهتر می‌کند.
فصل سوم، چهارم، پنجم، هفتم و هشتم به مسائل اصلی فلسفه ذهن اختصاص دارد که به ترتیب فصول عبارتند از: آزمون تورینگ، استدلال اتاق چینی، شباهت مغز با رایانه دیجیتال، خود از منظر فلسفه و عصب‌زیست‌شناسی، دوگانه‌انگاری. سرل از جمله فیلسوفانی است که در حوزه فلسفه ذهن توجه زیادی به یافته‌های علمی جدید دارد. اهتمام او به علم در حدی است که با دانشمندان در آزمایشگاه‌های علمی حاضر می‌شود و همکاری می‌کند. از نظر او رابطه میان ذهن و بدن از طریق همکاری میان فیلسوفان و دانشمندان قابل حل است. به همین دلیل در سراسر این مقالات به یافته‌های علمی، به‌ویژه عصب‌زیست‌شناسی و علوم شناختی، برای حل مسائل استناد می‌کند.
فصل نهم به مسئله مشهور استنتاج "باید"از"هست" می‌پردازد. اگرچه این مسئله به حوزه فلسفه اخلاق مربوط می‌شود، اما سرل در این قسمت از نظریه افعال گفتاری هم برای حل آن استفاده می‌کند و لذا پای فلسفه زبان را برای ارائه پاسخ جدیدی به وسط می‌کشد. عنوان فصل آخر، "وحدت گزاره"، نیز به‌خوبی نشان می‌دهد که با مسئله‌ای در حوزه فلسفه زبان مواجهیم. سرل در آخرین فصل تلاش می‌کند به این پرسش پاسخ دهد: چگونه کثرتی از واژه‌ها وقتی کنار هم گرد می‌آیند، یک گزاره واحد می‌سازند؟ به عبارت دیگر، چگونه کثرت واژه‌ها به وحدت گزاره منتهی می‌شود؟
مسائلی که سرل در این کتاب به آنها پرداخته متعلق به سنت فلسفه تحلیلی هستند، اما در فصل ششم، "توهم پدیدارشناختی"، وارد چالش با یکی از مهمترین و بنیادی‌ترین حوزه‌های فلسفه قاره‌ای می‌شود؛ پدیدارشناسی. سرل کتابی دارد با عنوان "قصدیت: جستاری در فلسفه ذهن". این کتاب درباره حیث التفاتی است که یکی از مهمترین و محوری‌ترین موضوعات جریان پدیدارشناسی هم هست. دیدگاه سرل درباره این موضوع مناقشات زیادی را برانگیخت، ازجمله اصحاب پدیدارشناسی، همانند هیوبرت دریفوس (1929-2017)، به دیدگاه او تاختند. آنها دیدگاه سرل را هوسرلی و از نوع هوسرل متقدم می‌دانند و از این منظر او را نقد کرده‌اند. ولی سرل نه‌تنها خود را هوسرلی نمی‌داند، بلکه با آن موضع کاملا مخالف است و در این مقاله همه این موارد را نشان می‌دهد. البته او در ضمن پاسخ به آن انتقادها، به‌طور کلی، به جریان پدیدارشناسی نیز اشکال وارد می‌سازد و آن را دچار مشکلات لاینحل و اساسی می‌داند.
هر کدام از فصول کتاب را می‌توان به‌طور مستقل خواند، اما بی‌ربط به یکدیگر نیستند. به‌ویژه، پیشنهاد می‌شود که ابتدا فصل اول مطالعه شود که به منزله زمینه و درآمدی برای همه مباحث فصول بعدی است و چگونگی مواجهه سرل با مسائل فلسفی را نشان می‌دهد. و نکته آخر اینکه مترجم ترجمه خوب، دقیق، روان و پاکیزه‌ای انجام داده و بدین وسیله از زحمت خواننده کاسته و بر لذت مطالعه او افزوده است.
*دکترای فلسفه
منبع: الف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۸۱۷۲۵۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مصونیت از آسیب‌های اجتماعی با ویدئو کتاب‌های مهارتی برای کودکان
به گزارش خبرنگار فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، به تازگی مجموعه ویدئو کتاب‌های بندانگشتی توسط موسسه شمیم و با همکاری انتشارات دال برای کودکان سه تا هشت سال منتشر شده است.
این مجموعه به موضوعاتی از قبیل مهارت گوش‌دادن، مهارت نه‌گفتن، کنترل هیجان، عزت نفس، هوش عاطفی، امیدواری، خوش‌بینی، مدیریت خشم و حس ارزشمندی می‌پردازد. مجموعه «ویدئوکتاب‌های سلامت اجتماعی» مهارت‌هایی را مورد توجه قرار داده است که منجر به تربیت کودکانی با رشد همه‌جانبه شده و از آنها در افتادن به دام آسیب‌های اجتماعی محافظت می‌کند.
بخش جالب و قابل توجه کتاب که در کتاب‌های دیگر نیست این است که مخاطبان می‌توانند با اسکن کیوآرکدی که در صفحۀ شناسنامۀ کتاب آمده است، انیمیشن کتاب‌ها را نیز در تلفن همراه مشاهده کنند.
این مجموعه که در 9 جلد توسط انتشارات دال منتشر شده و در دسترس علاقمندان قرار گرفته است، اهمیت ویژه‌ای در حوزه آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودکان دارد و به همین جهت گفت‌وگویی کوتاه با میلاد چخماقی مسئول آموزش موسسه شمیم داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
اهمیت آموزش مهارت‌های مختلف اجتماعی به کودکان این رده سنی چیست؟
در رابطه با جایگاه آموزش برای کودکان و نوجوان از این مقدمه باید شروع کنم که در حوزه پیشگیری متاسفانه به خاطر ناکارآمدی روش‌های مختلف در گرایش به بزه در سنین جوانان به بالا و بزرگسالان، عموماً تمرکز به سمت کودک و نوجوان است که دلایل خیلی مختلفی دارد که اینجا جایگاه باز کردن این قضیه نیست ولی مهمترین بحث تأثیر همتایان، تأثیرپذیری از محیط، تأثیر رسانه‌ها و... است.
درباره نوجوانان و قشری که ما به عنوان کودک از آنها نام می‌بریم این امیدواری وجود دارد که تأثیرپذیری از رویکردهای آموزشی و مهارت افزایی بالاتر باشد و آنها را از آسیب‌ها مصون کند و همین باعث شده که ناشران به سمت تولید کتاب‌های مهارتی سوق پیدا کنند و این رویکرد، رویکردی جهانی است و در ایران هم سالها است که در حوزه‌های مختلف من جمله بحث آسیب‌های اجتماعی تمرکز به سمت مهارت افزایی و تا حدی دانش افزایی و آگاهی بخشی برود. البته نکته مهم این است که در این حوزه نوجوانان و کودکان با رعایت محدوده و حریم‌هایی که وجود دارد، باید گام برداشت.
درباره این محدوه و حریم‌ها بیشتر توضیح می‌دهید؟
یعنی خطوط قرمز آموزش به کودک و نوجوان رعایت شود، زود آموزی و پرآموزی نشود و کتاب از خطوط قرمز عبور نکند. به شکل کلی اهمیت جایگاه این کتاب‌ها برای کودکان مشخصاً بحث مهارت‌ها و آگاهی بخشی‌هایی است و ما متمرکز می‌شویم روی حوزه‌هایی که به عنوان اصول پایه یا مهارت‌های پایه زندگی از آنها می‌شود نام برد. اما آن چیزی که در حوزه آسیب‌ها مشخصاً جلوگیری از آسیب اعتیاد مد نظر ناشر و موسسه بود، مهارت‌های به خصوصی مثل کنترل خشم، عزت نفس، امید به آینده و کمک طلبی و توجه به خود و دیگران و بحث دوست یابی یا انتخاب دوست است که اینها به عنوان مهارت پایه و اولیه مطرح می‌شوند و خیلی می‌توانند برای پیشگیری ازآسیب‌هایی در آینده کودک و نوجوان کمک کننده باشند.
در کشورهای دیگه این سبک کتاب‌ها چه جایگاهی داره؟
همان طور که عرض کردم در ادبیات جهانی این حوزه سالهاست که درباره آن کتاب منتشر می‌شود و مشخصاً در کشورهای آمریکای شمالی وعموم کشورهای اروپایی به این رویکردها خیلی توجه کرده‌اند و کشورهایی که با آسیب‌هایی از جمله مباحث آسیب اجتماعی بیشتر سر و کار داشته‌اند، جایگاه و ضرورت این مسئله را بیشتر در نظر گرفته و تولیدات بیشتری داشته‌اند.
کتاب‌های ساده و دوستدار خانواده
نوع چاپ این کتاب‌ها متفاوت است، درباره چرایی این گونه چاپ کتاب‌ها به شکل آکاردئونی هم توضیح می‌دهید؟
در رابطه با فرمت یا حالا اصطلاحاً گونه و فرم کتابی هم که ناشر انتخاب کرده است ملاحظات ما این بود که سبک مینیمال و ساده شده وجذابی باشد که اصطلاحاً دوستدار خانواده است؛ به این معنی که کتاب به خاطر محتوایش نیازمند این هست که در خانواده، پدر و مادر یعنی والدین یا برادر و خواهر بزرگتر در کنار کودک باشند که با هم بخوانند و با هم درگیر کتاب شوند. از طرفی فرمت کتاب جذابیت‌های بصری و فیزیکی دارد که خود کودک را درگیرکند از طرف دیگر بحث هزینه‌هایی که بار می‌شد برای قطع کلاسیک مثل خشتی، گالینگور و حالا سبک‌های مختلف، ناشر رو به این سمت توجه داد تا برای اینکه بتواند کتاب‌ها را کمی بیشتردر بازار و به اصطلاح سبد خرید فرهنگی خانوار قرار بدهد و در این فرمت جدید به عنوان بروشوری و آکاردئونی چاپ کند که با هزینه حداقلی تولید را به دست مخاطب برساند.
ویدئو دار بودن کتاب‌ها چه قدر به آموزش این مهارت‌ها به کودکان کمک می‌کند؟
در رابطه با بحث ویدیو کتاب بودن، شاید این ناشر به عنوان اولین ناشر ویدیو کتاب نباشد و از قبل هم ناشرهای دیگری بودند که سعی کردند درکنار کتاب، سی دی کتاب، یا قبل‌ترها نوار کاست کتاب، ویدیو کتاب و... را هم تولید کنند اما الان خیلی کم کتاب در بازاروجود دارد که به قالب کیو آرکد و به شکل آنلاین و برخط، هم تیزر کتاب هم خود محتوای کتاب را به شکل ویدیو آهنگین ساخته باشد و نریشن روی آن داشته باشد. متاسفانه به خاطر وضعیت بد بازار کتاب و تغییر ماهیت مسئله نشر در ایران و البته به شکل کلی در جهان، استفاده از رسانه‌ها یا چند رسانه‌ها را بسیار زیاد شده و مشخصاً تکنولوژی وی آر آر VRR ناشران را به این سمت برده که بتواند ازاین فرصت استفاده کند و از بستر مدیا بیشترین بهره را ببر k د و جذابیت را به نحو بیشتری به مخاطب منتقل کند. مشخصاً مخاطبان کودک و نوجوانی که ما در نظر داریم این محتوا به آنها منتقل شود، شرایط یکسانی از نظر هوشی ندارند و بهره هوشی متفاوتی دارند و از نظر گیرایی یا به اصطلاح روانشناسی سبک‌های یادگیریشان متفاوت است؛ بعضی بصری هستند، بعضی سمعی هستند، بعضی فعال هستند و بعضی در حین رفتارهای پویا می‌توانند یادگیری را داشته باشند و اینها باعث شده تا از ظرفیت ویدیو بیشترین بهره را ببریم و در همه این اقشار با همه تفاوت‌هایی که دارند، تاثیرگذار باشیم. مضافاً اینکه اگر کودکان دارای محدودیت‌های فیزیکی و جسمی یا ذهنی را هم لحاظ کنیم، آنها هم می‌توانند به وسیله ویدیو کتاب‌ها و بهره از یکی از ویژگی آنها یعنی حداقل به شنیداری خام یا تصویری خام تا حدی بهره ببرند و در نتیجه این سبک ویدیو کتاب انتخاب خوبی خواهد بود.
این کتاب‌ها چه طور برای ترجمه گزینش شدند؟
در رابطه با بحث گزینش کتاب اولین چیزی که برای ناشر مهم بود وموسسه روی آن تمرکز و توجه ویژه داشت بحث سلامت اجتماعی و مشخصاً آموزش‌ها و دانش افزایی هایی است که به حوزه آسیب‌های اجتماعی و مشخصاً بحث اعتیاد توجه دارند تا بتوانیم به مهارت پایه کودکان ارتباط پیدا کند. نکته بعدی بحث سبک و فرم مینیمال و ساده برای کتاب بوده که اصطلاحاً حداقل متن را داشته باشد تا برای جامعه بیشتری از مخاطبان کودک و نوجوان جذاب باشند اصطلاحاً کتاب‌های تصویری و بدون قصه که حجم متن کمی دارند. این مجموعه کتاب هم جزء این دسته است. نکته بعدی بحث تنوع و جذابیت‌های گرافیکی کار هست که از رنگها و قالب‌های جذابی استفاده کند و البته خیلی سعی شد تا بتواند مخاطب کودک و نوجوان ایرانی را درگیر کند. البته این نکته را هم باید یادآوری کنم که این عناوینی که گردآوری شده به شکل بسته کتاب است. در بازار کتاب قبلاً تعدادی از این موضوعات بود و توسط ناشران مختلفی ترجمه و توزیع شده بود اما گردآوری یک مجموعه کتاب به شکل بسته‌های ویدیو کتاب توسط انتشارات دال وموسسه شمیم برای نخستین بار است.
انتهای پیام/
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟